Een wonderlijke keuze

De 12 jonge lindebomen op de oude begraafplaats die een zogenaamde 12-apostelenboom moeten gaan vormen hebben inmiddels gezelschap gekregen van nog twee losstaande linden. Wat onmiddellijk opvalt is dat één van de twee wel heel dicht op de gespaarde levensboom staat. De keuze van deze locatie roept vragen op, want het kan haast niet anders dan dat de levensboom de groei van deze linde sterk gaat beïnvloeden. Hij is met een omtrek van twee meter immers beslist geen kleintje meer. Gaan er over een paar jaar stemmen op om de levensboom maar te kappen, omdat hij de linde in de groei belemmert? Was er dan echt geen betere plek op het kerkhof te vinden? Heel vreemd allemaal als je bedenkt dat bij de kap van heel wat bomen het argument in stelling werd gebracht dat ze te dicht op andere stonden. Nu zetten gemeente en Vereniging Gemeenschappelijk Onderhoud zelf nieuwe aanplant boven op bestaande bomen. Eerder gebeurde dat al met de 12 linden, die te dicht op een fraaie magnolia zijn geplant. Oorspronkelijk wilde men de levensboom kappen, maar gelukkig bleef hij behouden. Hopelijk wordt deze bijzonder fraaie boom niet het slachtoffer van de nieuwe aanplant.

Het kerkhof heeft de afgelopen weken een flinke gedaante wisseling ondergaan. Alle bomen staan in blad, waardoor het veel minder opvalt dat er 30 bomen gekapt zijn. Ook zijn er in totaal 35 jonge bomen geplant, waaronder behalve de 12 linden ook vier berken en een stuk of tien hulsten. Dat ziet er over het algemeen goed uit en het is ook een hele verbetering vergeleken met de oorspronkelijke plannen, waarbij de verplichting bestond om slechts 15 bomen te planten als compensatie voor de kap van 35 exemplaren. Merkwaardig is wel dat er geen enkele conifeer onder de jonge aanplant zit, terwijl wel het merendeel van de coniferen op het kerkhof tegen de vlakte ging. Zou de ontwerper van het herinrichtingsplan soms een hekel hebben aan coniferen?

Een 12 apostelenboom als nieuwkomer

Er is hard gewerkt op de oude begraafplaats. De oude betonschutting is van klimop ontdaan, er is een nieuw hek tegenaan gezet en aan de voet ervan is nieuwe klimop aangeplant, zodat het hek in de toekomst niet meer zo in het zicht loopt. Ook op een strook grond tussen de nieuwe taxushaag langs de Bornsestraat en de 12 pas ingeplante lindenbomen is klimop gepoot als bodembedekker. De lindenbomen, die in één groot plantgat zijn gezet, vormen samen een zogenaamde 12 apostelenboom.

In dit geval vormen acht bomen een ring van twee meter doorsnede, waarbinnen de resterende vier linden zijn geplant. Ze staan allemaal op ongeveer een halve meter van elkaar. Over pakweg een jaar of vijftig raken de stammen elkaar en daarna vergroeien ze langzamerhand tot een geheel. Zoiets wordt wel een bomenboeket genoemd. De stammen groeien een beetje uit elkaar, zodat er een beeld ontstaat als bloemen op een vaas. Bomenboeketten werden in de 19e eeuw en in de Engelse landschapstijl vaak gebruikt om op een snelle manier een hele dikke boom te krijgen. Na 100 jaar is deze al drie meter dik, terwijl een losse linde na een eeuw pas één meter dik is. Het is wel de vraag of de vier bomen in het midden van de cirkel op den duur niet in de knel komen. Op een gegeven moment is er in het centrum geen ruimte meer voor diktegroei. Overleven ze dat?

Een 12 apostelenboom is een mooi concept, maar het staat of valt met een goede uitvoering. De linden staan nogal dicht bij een grote schubconifeer en bovendien zijn ze pal naast een magnolia gepoot. Dat was de beste plek, volgens een ambtenaar. Maar is dat ook zo? Het lijkt erop dat de linden ook een paar meter meer in de richting van het poortgebouw geplant hadden kunnen worden. Zoals het nu is wordt een radicale ingreep in de magnolia onontkoombaar, willen de linden een kans maken. Dat kan leiden tot de sloop van de halve boom, die gezond en wel prachtig in bloei staat. We zouden zuinig moeten zijn op de fraaie magnolia's die tijdens de bloei in het voorjaar het kerkhof een fantastische aanblik geven.

Nieuwe aanplant

De afgelopen week is er een begin gemaakt met de aanleg van nieuwe beplanting op de oude begraafplaats. Kleine rododendronstruiken, krente- en peperboompjes en veel bodembedekkers zijn uitgepoot op het oudste deel van het kerkhof. Het zijn vooral cultuurgewassen, wat een aanzienlijk verschil is met de oude situatie, waar klimop en andere inheemse planten een grote rol speelden. Verder is er een taxushaag aan de kant van de Bornsestraat geplant, zodat het gat dat door de kap van zeven schubconiferen is ontstaan, gesloten is. Achter deze haag zijn 12 lindebomen op een kluitje geplant, op zo'n manier dat ze in de toekomst tot één boom vergroeien. Daarover volgende week meer.