Exit kolencentrale Eemshaven?

De rampmijn Bois du Cazier in Marcinelle (©), waar in 1956 bij een
mijnongeluk 262 doden vielen. Kolenstook is voor de achterblijvers.

Afgelopen week weigerde en vernietigde de Raad van State de vergunning ten behoeve van de bouw van de kolengestookte electriciteitcentrale van Essent aan de Eemshaven. De vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet was in 2008 afgegeven door de provincie Groningen en het Ministerie van Economische Zaken. De Raad van State oordeelde dat het energiebedrijf onvoldoende heeft aangetoond dat deze toekomstige grootste Nederlandse kolencentrale het kwetsbare milieu in de Waddenzee niet aantast. Een prima moment voor bezinning!

Essent is al drie jaar aan het bouwen en heeft inmiddels circa twee miljard (80% van de bouwkosten) geïnvesteerd. Het gaat dus om heel veel geld, en dan is de kans op verrassingen groot. René Leegte, kamerlid voor de VVD en woordvoerder energiezaken, vindt de uitspraak zeer schadelijk voor het investeringsklimaat, berichtte Trouw op 24 augustus. “Dat verlamt de economie. We worden zo het Bourtange van Europa.” Doorbouwen of verarmen, daar komt het volgens Leegte op neer. Is dat een terechte angst? Daarvoor kunnen we het beste te rade gaan bij onze oosterburen. Duitsland heeft eind vorige eeuw ook een miljardenproject opgegeven: in de kweekreactor van Kalkar was nog heel veel meer geïnvesteerd toen de boel afgeblazen werd, en je kunt van Duitsland toch onmogelijk beweren dat het een achtergebleven gebied is! Integendeel, onze regering zou er goed aan doen om Duitsland als voorbeeld te nemen. Maar liefst 16% van alle daar opgewekte energie is duurzaam. Dat is vier keer (!) zo veel als hier in ons land. Duitsland zet vol in op duurzame energie en wil de kerncentrales sluiten. Ons land stopt miljarden in kolentechnologie die al lang verouderd is, zo vindt ook René Leegte, en er moeten kerncentrales bij. In Reformatorisch Dagblad van 8-8-2011 werd ons land al neergezet als ‘de vieze man van Europa’. Dat heeft ermee te maken dat Nederland van de 27 EU-landen bijna de hekkensluiter is als het gaat om het aandeel duurzame energie in het totale energie¬verbruik. En het wordt er niet beter op als de vervuilende kolencentrales, die nu nog in aanbouw zijn, eenmaal draaien. Waarom investeren we zo weinig in duurzame energie?

Eergisteren gaf de provincie Groningen aan een gedoogbeschikking af te zullen geven om de voortgang van de bouw te legaliseren, hoewel het stilleggen van de bouw toch voor de hand had gelegen. We gedogen ons suf. Oogkleppen op en voort maar weer. Volgens Rolf Schipper van Greenpeace lijkt het wel alsof de provincie aan de hand van Essent loopt, in plaats van andersom.

Sweet Dreams in het Dinkeldalfestival

De Dinkel sluit perfect aan bij Sweet Dreams van Alexandra Broeder

Voor wie in Twente geboren en getogen is heeft het Lutterzand weinig geheimen. De grote watervlaktes van de buiten de oevers getreden Dinkel na langdurige en zware regens, het kraken van het ijs op de dichtgevroren rivier of het isolement van een sneeuwjacht, dat hoorde er allemaal bij. Het Lutterzand bij nacht was voor mij echter onbekend terrein, totdat de laatste voorstelling van Sweet Dreams, een onderdeel van het Dinkeldalfestival, daar verandering in bracht. Sweet Dreams is een schepping van theatermaakster Alexandra Broeder en was eerder deze zomer te ondergaan op Terschelling en bij Amsterdam. Het duurt een hele nacht, en je weet niet waar je aan begint. Alexandra heeft naam gemaakt met theatervoorstellingen die uitsluitend door kinderen worden gespeeld. Sweet Dreams speelt zich af in een vreemde wereld met kinderen als gidsen, waar je volledig aan overgeleverd bent. Iedereen volgt hun instructies op alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Wat zijn wij volwassenen toch ontzettend volgzaam in zo’n situatie; net allemaal hele brave jongens en meisjes. Niemand die protesteerde! Als schapen werden we weggevoerd om ons lot te ondergaan. Was het overgave, nieuwsgierigheid of naïviteit?

Door het grote gebrek aan informatie ga je je van alles in het hoofd halen, en dan blijkt dat je er mijlenver naast zit. Je weet simpelweg niet wat er aan de hand is, en pas als de nacht ten einde is volgt de verrassende ontknoping. Daar kun je dan nog heel lang over nadenken. Nee, dit had ik nooit verwacht. Heel even had ik aan het begin van de nacht een helder beeld van waar we heen gebracht werden, een kerkhof, maar het was te absurd om serieus te nemen. Hoe vaak gaan we voorbij aan kleine aanwijzingen die later van groot belang blijken?

Volgens Alexandra kan deze theaterervaring je leven veranderen als het goed wordt uitgevoerd. Ik denk dat ze daar gelijk in heeft. Een prima scenario, prachtig spel van de gidsen en een perfecte locatie werkten daaraan mee. Helaas had niemand een afstandsbediening van de snelweg, die een kleine twee kilometer verderop als een fikse stoorzender de nachtelijke stilte vergruisde. Terwijl we in ons jachtige bestaan meer dan ooit behoefte hebben aan bezinning, lijkt ons land helaas te druk en onrustig geworden voor dit fundamentele diepte-experiment.

Hengelo en het gif Round up, deel II



Canadese fijnstraal drie weken na een bespuiting met gif                               

Al wekenlang is de zomer regenrijker dan veel mensen lief is, en dat heeft onder andere gevolgen voor de onkruidbestrijding op straten en stoepen in Hengelo. Vandaag publiceerde TC Tubantia een groot komkommerartikel over de vergroening van de stad als gevolg van de sterke groei van onkruid. Straten krijgen een groenzweem en wilde kruiden kruipen centimeters hoog tegen de stoepranden op. Zoals ik op 7 juli al beschreef gebruikt de gemeente twee keer per jaar het verdelgingsmiddel Round Up. Het werk is uitbesteedt aan een extern bedrijf dat de DOB-methode toepast (Duurzaam Onkruid Beheer). Dat houdt in dat sensoren de plantjes detecteren en spuitmondjes het gif vervolgens gericht spuiten. Als er binnen 24 uur kans is op regen mag er niet gespoten worden. De methode is sinds 2007 verplicht voor het gebruik van gif op verhardingen en heeft tot doel de waterkwaliteit te beschermen. Maar hoe duurzaam is DOB?

In H2O, vakblad voor de waterbranche, 04-2011, staat een onderzoek beschreven naar afspoeling van glyfosaat, het werkzame middel in Round Up. In vier gemeenten, Duiven, Geldermalsen, Bunschoten en Wezep, werd stedelijk oppervlaktewater bemonsterd na twee bespuitingen van de verhardingen met Round Up volgens de DOB-methode. Daaruit bleek dat bij 75% van de onderzochte locaties sterk verhoogde concentraties glyfosaat in het water werden aangetroffen. De milieunorm werd weliswaar niet overschreden, maar wel benaderd. De onderzoekers concludeerden dat het aantal dagen zonder regen na een bespuiting maatgevend was voor de hoeveelheid glyfosaat in het water. Steeds meer gemeenten maken gebruik van het gif Round Up, en er wordt nog maar weinig gemeten hoeveel glyfosaat daardoor in het oppervlaktewater terecht komt. Met een verwachte toename van hevige regenval in de zomer vanwege de klimaatverandering neemt ook de kans op afspoeling van glyfosaat toe, en daarmee toenemende vervuiling van grond- en oppervlaktewater met een voor mens en dier schadelijk gif.

Voor verscheidene gemeenten zijn milieuoverwegingen een reden geweest om chemische onkruidbestrijding vaarwel te zeggen. "Chemisch onkruidbeheer is niet meer van deze tijd", zei Frank van Swol, hoofd Groen & Water van de gemeente Eindhoven begin dit jaar op www.duurzamegemeente.nl. Sinds 1996 maakt de gemeente Eindhoven geen gebruik meer van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen op verhardingen en in groenvoorzieningen. Men probeert zo het het oppervlakte- en grondwater schoon te houden, zodat het voor iedereen geschikt is en blijft als bron voor drinkwater. Het duurzame beheer in Eindhoven bestaat uit een combinatie van chemievrije technieken en verbetering van de inrichting, bijvoorbeeld door verkeersheuvels zoveel mogelijk af te dichten, waardoor onkruidzaden niet kunnen kiemen.

Hengelo heeft in het verleden ook andere manieren van onkruidverwijdering geprobeerd, zoals borstelen en branden. De gemeente heeft deze methodes afgeschaft, omdat er te veel zware metalen respectievelijk te veel CO2 in het milieu terecht kwam. Hengelo heeft een grondwaterbeschermingsgebied binnen de bebouwde kom en zou daarom alert moeten zijn. Het zogenaamde Duurzaam Onkruid Beheer lijkt misschien duurzaam, maar is het niet. Met het oog op de waterkwaliteit en vanwege de dubieuze reputatie van het controversiële middel Round Up zou het verstandig zijn het omvangrijke gebruik van het gif in de stad zo snel mogelijk af te bouwen.

Lees hier Hengelo en het gif Round up, deel 1 en hier deel 3

Modern tuinieren in De Brouwery



De Brouwery met gracht en silogebouw  

Op de plek van de voormalige in 1988 gesloten Hengelosche Bierbrouwerij, ooit één van de grootste van ons land, is onlangs een complex van 89 appartementen opgeleverd ‘met een uniek uitzicht op de Hengelose grachten’ en een fraaie binnentuin. Nu heeft Hengelo helemaal geen grachten, maar geen nood, dat heeft men creatief opgelost door aan één kant van het complex een gracht aan te leggen. Vanwege bodemverontreiniging heeft het lang geduurd voordat hier iets tot stand kon worden gebracht. In 1999 werd het terrein gekocht door Ter Steege Vastgoed uit Rijssen, een ontwikkelingsbedrijf van de Ter Steege Groep, waar ook een bouwbedrijf onder valt dat de bouw toegespeeld kreeg. Met uitzondering van het naoorlogse silogebouw van de oude brouwerij werd alles gesloopt.

Acht energiezuinige en royale herenhuizen maken deel uit van het complex, dat de toepasselijke naam De Brouwery meekreeg. Vijf woonlagen, een dakterras en een ondergrondse, afgesloten parkeergarage. En niet te vergeten een ‘mooie stadstuin’. Verbaasd was ik wel: alle acht tuinen zijn betegeld opgeleverd! Er is geen korreltje aarde te zien. De tegels hebben aan de randen subtiele gaatjes voor de drainage. Zo houden de bewoners de voeten droog bij hevige regenval. Is dit een knieval voor het moderne tuinieren? Alles draait tegenwoordig om stenen, schuttingen en dure tuinameublementen. Groene vingers raken uit de tijd.