Beren op de markt aanwinst voor Hengelo

Hengelo blijft verdeeld over het peperdure berenkunstwerk Badgasten van Marjolijn Mandersloot, dat gisteren onthuld is door Wieger Mulder, wethouder van financiën en cultuur. Weggegooid geld, Hengelo heeft niets met beren, en te eendimensionaal, dat is al tijden de kritiek. Toch zijn er ook talloze Hengeloërs die het mooi vinden en enthousiast reageren, kinderen niet in de laatste plaats. Nu de onthulling achter de rug is kunnen we het kunstwerk aan alle kanten bekijken. Wat is er te zien?

Onthullen Badgasten op de Markt iets over Hengelo?

Mijn eerste indruk is dat de uitvoering nogal grof is. De enorme beren zijn in stukken gegoten, waarna de delen aan elkaar zijn gelast. De vorm doet me direct aan speelgoedberen denken. De voor beren zo kenmerkende klauwen ontbreken en dat bevestigd het beeld. Het zijn gewoon lieverds geworden, waar niemand beducht voor hoeft te zijn. Voor zulke beren  ga je echt niet op de loop, integendeel, je nestelt je ertussen.

De vijf bronzen beren worden omringd door een dozijn ‘waterdruppels’ van prachtig blauw gespoten aluminium. Die vormen samen met de naam Badgasten een blijvende herinnering aan het grote misverstand van Mandersloot, die dacht dat er een waterbassin op de Markt stond, waar zij haar beren in en bij kon plaatsen. Wat zou er uit gekomen zijn als de kunstenares wel goed op de hoogte was geweest? Toen bleek dat er geen druppel water op de Markt te vinden was en de gemeente ook niet van plan was om daar iets aan te gaan doen kwam Mandersloot met het lumineuze idee van metalen waterdruppels en redde daarmee, op één beer na, haar berenfamilie. Daarmee werden de beren wel de meest sneue badgasten die ik ooit heb gezien. Je ziet ze verdwaasd staren naar die druppels: moeten we het daarmee doen?

Wat moet Hengelo nu met deze lieve speelgoedberen, die ook nog eens een lieve duit hebben gekost? Het blijft een knellende vraag, ondanks het enthousiasme bij een deel van de bevolking. Misschien passen de beren goed bij Hengelo omdat Hengelo zelf zo’n lieve en brave stad is. De gemeente is bijvoorbeeld heel coöperatief gebleken toen bestuurders van een door de gemeente gesubsidieerde kunstinstelling in het vorige decennium het kunstbeleid op een onacceptabele wijze onderuit haalden door de vrijheid van meningsuiting in hun eigen organisatie de nek om te draaien. De gemeente deed alsof er niets aan de hand was en werkte braaf mee om het deksel op de beerput te houden. De instelling kreeg zelfs een bak extra subsidie zonder dat er kritische vragen, laat staan eisen betreffende de bestuurlijke integriteit werden gesteld. Het is nooit duidelijk geworden of de toenmalige wethouder van financiën en cultuur, die in de media werd omschreven als iemand die achter de schermen aan alle touwtjes trok, aan de leiband van sjoemelaars liep vanwege grote naïviteit of vanwege angst om zelf bedreigd te worden. De gemeente als speelbal van andere machten, dat is al vaker vertoont. Treurigstemmend in dit specifieke geval is dat het vrije woord, niet alleen een fundamenteel en onvervreemdbaar recht, maar ook de basis van onze democratische rechtsstaat, zo weinig op waarde werd geschat.

Als ik het toneel overzie kom ik op de gewaagde gedachte dat de brave berenfamilie van Mandersloot als portret van de locale overheid in onze stad zeker niet zou misstaan. Mandersloot heeft het waarschijnlijk niet zo bedoeld, maar haar schepping kan zo wel geïnterpreteerd worden. Het lijkt er sterk op dat Hengelo dit confronterende portret heeft verdiend. Het wordt zijn geld dubbel en dwars waard als de gemeente zo niet gezien wil worden en inzet op versterking van het openbaar bestuur. Wat meer helderheid en zelfrespect, maar vooral meer haar op de tanden zou wonderen kunnen doen.

Lees hier meer over de beren, die inmiddels zijn opgenomen in een kunstroute.