Denken over pesten na de dood van Tim

Zelden is de destructieve kracht van pesten zo helder en kernachtig onder de aandacht gebracht als in de hartbrekende overlijdensadvertentie van de 20-jarige Tim Ribberink afgelopen maandag in TC Tubantia. Wat een tragedie dat een zo jong leven op zo’n manier ten einde kwam. En wat dapper van zijn ouders dat zij de laatste woorden van Tim openbaar maakten. Zij hopen dat er nu een discussie op gang komt, die helpt voorkomen dat nog meer kinderen en jongeren het slachtoffer zullen worden van pesten, aldus pastor Marinus van den Berg tijdens een persconferentie gisteren te Denekamp, waar hij ook een verklaring van de ouders voorlas. ‘Een kind dat door pesters wordt buitengesloten, mag zich nooit gedwongen voelen om te kiezen voor deze ultieme uitweg. Door de brief van Tim te plaatsen, hopen wij dat het probleem dat pesten heet echt wordt aangepakt. Wij willen dat zelfmoord, zeker vanwege pestgedrag, uit het verdomhoekje komt’, zo lieten de ouders weten.

Het overlijden van Tim maakt door het hele land heel veel reacties los, ook van andere slachtoffers van pesterijen en hun ouders. Daaruit blijkt, voor zover we dat nog niet wisten, dat pesten diepe sporen kan trekken in de levens van slachtoffers. Omdat het vaak in het geniep gebeurt zijn daders moeilijk aan te spreken. Pesten is een heel gecompliceerd verschijnsel, dat alleen goed bestreden kan worden als we het vanuit verschillende hoeken aanpakken. Er open en kritisch over praten is daarvoor onontbeerlijk.

Een vraag die ik vaak voorbij zag komen in reacties in de media is waarom sommigen anderen pesten. Daar zijn verschillende redenen voor. Pesters zijn vaak mensen die slecht in hun vel zitten, bijvoorbeeld omdat ze ooit zelf zijn gepest, mishandeld of verwaarloosd. Ze proberen hun frustratie op een ander af te reageren. Of het zijn meelopers, die het doen om erbij te kunnen horen. Of ze hebben specifieke belangen die ze willen beschermen. Ze kiezen mensen uit die op de een of andere manier kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld mensen die er anders uit zien, andere gewoontes en voorkeuren hebben of verbaal minder begaafd zijn. Het kan ook zijn, zoals in mijn geval heeft meegespeeld, dat zij iemand als een bedreiging zien voor hun belangen.

Soms schrik ik wel van reacties, waarin heel erg hard wordt uitgehaald naar pesters. Iemand schreef dat ze tot op de grond toe afgebroken moeten worden, totdat ze helemaal niets meer zijn. Dat moeten we vooral niet doen! Ze zijn toch al niets? Moreel gezien liggen ze al in de goot. Het gedrag van pesters kopiëren, wat door sommigen aanbevolen wordt, heeft, hoe verleidelijk ook, mij niet echt aangetrokken. Ik wil me niet verlagen tot dat niveau. Maar als pesters fysiek worden, kun je natuurlijk best terug meppen, dat is wat anders. In elk geval ben ik ervan overtuigd dat haat en wraak doodlopende wegen zijn. Als we pesters sterker zouden maken, dan zouden ze denk ik niet meer zo’n behoefte hebben om anderen omlaag te duwen. Ze verdienen straf, maar hebben voor alles goede hulp nodig. Dat laatste moeten we niet vergeten.

'Love is in the air' - liefde is een goed tegengif tegen pesterijen

Aan de andere kant van het spectrum staan de gedupeerden. Voor hen is het belangrijk dat ze zich realiseren dat het niet aan hen ligt. De pesters hebben een probleem, terwijl van de gedupeerden een probleem wordt gemaakt! Als je je dat niet realiseert, dan kun je je knap waardeloos gaan voelen, en dat is niet zonder risico. Voor iedereen die de dupe is van pesterijen is het belangrijk om voor ogen te houden dat de wereld heel veel groter is dan het stukje waar pesters macht en invloed hebben. Gelukkig zijn er heel veel positief ingestelde, integere mensen. Zoek ze op. Laat je vooral niet omlaag trekken, maar probeer er boven te staan. Het gaat om zielige mensen, die niet geleerd hebben om op een normale manier met anderen om te gaan. Mijd de daders waar dat kan en ontwikkel je eigen kracht. En vergeet de liefde niet, de liefde voor een ander, voor dieren, de natuur, of wat dan ook, de liefde, ja dat is een goed tegengif!

Tussen pesters en hun slachtoffers staan mensen die er niets mee te maken hebben, maar er wel in meegezogen kunnen worden. Pesters gebruiken leugens om hun daden te verstoppen of acceptabel te laten lijken. Daardoor kunnen ze soms een grote groep mensen om zich heen verzamelen die hen steunen, waardoor het erg moeilijk wordt om ze ter verantwoording te roepen. Iedereen die er van weet, maar niets doet, ondersteunt indirect de daders. Wat zou het mooi zijn als die beschermende ring van strikt genomen goede, maar vaak onwetende, naïeve en soms ook bange mensen, zou breken.

Een informatieve site over pesten is www.pesteninhetnieuws.blogspot.com.