Luchthaven Twente failliete boedel

Jordi Rietman heeft eind vorig jaar een actie ontketend voor de doorstart van vliegveld Twente. Op dat moment was al duidelijk dat geen van de drie gegadigden die in de race waren voor de exploitatie er brood in zagen. Nu beweert Rietman in TC Tubantia van vandaag dat hij ervan overtuigd is dat een meerderheid van Twentenaren voor het vliegveld is. Er is echter geen enkel wetenschappelijk onderzoek dat die stelling ondersteunt, en bovendien is het niet erg relevant. Waar het om gaat, en dat zou een student ondernemen in de detailhandel als Rietman ook moeten weten, is of er langdurig voldoende vraag is naar vliegen vanaf Twente.

Dat drie grote spelers met ervaring in het exploiteren van luchthavens, waaronder Schiphol, het vliegveld hebben afgeserveerd door geen bod uit te brengen bij de aanbesteding is veelzeggend. Schiphol zag al in 2008/2009 dat er geen muziek in zit, omdat het bedrijf op basis van bevolkingscijfers en de nabijheid van het Duitse vliegveld FMO te weinig klandizie en te veel concurrentie verwacht. FMO ligt op maar 60 km afstand en heeft onlangs nog de eigen positie versterkt door het binnenhalen van prijsvechter Ryanair, dat vanaf juni gaat vliegen op populaire Spaanse bestemmingen.

  Vliegen is prachtig, maar zou niet gesubsidieerd moeten worden

Voor een rendabele luchthaven moeten er dus voldoende passagiers zijn over een lange tijdsperiode. Drie grote bedrijven schatten in dat die er niet zullen zijn, en dat exploitatie daarom verliesgevend zal zijn. Dat is geheel in lijn met kritische rapporten die tegenstanders van doorstart eerder al naar voren hebben gebracht. Rietman klampt zich vast aan Dik Wessels van de investeringsmaatschappij Reggeborgh, die enkele weken geleden openbaar maakte dat hij wel geïnteresseerd is in de exploitatie van het vliegveld. Reggeborgh is niet te vergelijken met de drie gegadigden die geen bod hebben uitgebracht. De maatschappij voldoet niet aan de voorwaarden, omdat zij geen ervaring heeft met de exploitatie van een luchthaven, maar belangrijker is dat zij afkomt op een failliete boedel. Zo mag je het vliegveld na het mislukken van de aanbesteding immers wel noemen.

Bij de overname van een failliete boedel kunnen door de eigenaren, in dit geval de provincie Overijssel en de gemeente Enschede, geen al te hoge eisen worden gesteld. Officieel heet het dat Reggeborgh aan min of meer dezelfde eisen moet voldoen als de eerdere gegadigden, maar officieus zou dat wel eens anders kunnen zijn. Ik zou er niet vreemd van opkijken als de eisen flink omlaag worden geschroefd. Dat kan voor Twente meer lawaai betekenen. Het kan ook zijn dat de overheid nog veel meer aan de exploitatie gaat bijdragen. Vanwege concurrentievervalsing verbiedt de EU het subsidiëren daarvan, maar bij de overname van een failliete boedel kan er misschien toch wel iets geregeld worden. Vliegen met overheidssteun is echter geen goede besteding van belastinggeld.

Door de overheid is er al voor tientallen miljoenen geïnvesteerd in een doorstart. Dat maakt het moeilijk om de stekker eruit te trekken. Ook hebben invloedrijke politici hun lot verbonden met het realiseren van een luchthaven. Ze willen geen gezichtverlies en zullen waarschijnlijk blijven inzetten op een doorstart, ook als alle seinen op rood staan. Zoiets heet een autonome ontwikkeling, wat een groot risico inhoudt voor de regio. Het is te hopen dat Twente niet de fout maakt om nog dieper verstrikt te raken in een peperduur luchtkasteel.

Als vliegen vanaf Twente luchtfietserij is, waarom zou een succesvol ondernemer als Dik Wessels daar dan geld in willen stoppen? Ik vermoed dat het hem gaat om de grond rondom het vliegveld, en dat de exploitatie van de luchthaven alleen maar een middel is om er greep op te krijgen. Als de doorstart eenmaal gerealiseerd is, dan kan de grond geëxploiteerd worden, en dat wordt vooral profijtelijk als ook niet luchthaven gebonden bedrijvigheid wordt toegelaten. Het zou me niet verbazen als dat het gevecht is dat achter de schermen geleverd gaat worden. Als deze wijziging erdoor is, dan kan het hele gebied tot een normaal bedrijventerrein omgevormd worden. Dat levert pas echt winst op. En dan doet het er op een gegeven moment niet meer toe of vliegen nog wel rendabel is. Zodra het dat niet meer is, kan de stekker eruit. Dan blijven we zitten met een enorm bedrijventerrein op een plek waar dat eigenlijk ongewenst is. Zou het niet veel slimmer zijn om die startbanen vol te zetten met zonnepanelen? Dat hebben we een duurzame energiecentrale waar we ook nog trots op kunnen zijn!