Fout en de vrijheid

Kort voor de dodenherdenking op 4 mei vloog een vliegtuigje met de tekst ‘Vorden is fout’ boven de gelijknamige plaats. Het locale Comité 4 en 5 mei had het aangedurfd om dit jaar ook aandacht te geven aan de graven van 10 omgekomen Duitse dienstplichtigen en dat had de gramschap gewekt van de Joodse organisatie TOF (Tradition is Our Future). Met evenveel gemak zou je TOF fout kunnen noemen, wat er weer toe kan leiden dat elders geroepen wordt dat mensen die zoiets vinden fout zijn. Als we niet opletten stempelen we elkaar naar de hel, en dat kan toch niet de bedoeling zijn van herdenken.

   Vrijheid, een kostbaar goed, is niet vanzelfsprekend

In Hengelo was er geen aanleiding voor strubbelingen rond de goed bezochte dodenherdenking. Ik dacht tijdens de twee minuten stilte aan hen die in Sobibor het leven lieten, en daarna dwaalde ik af naar de 100.000 Koreaanse vrouwen en meisjes die in de oorlog door het Japanse leger als seksslavin werden misbruikt. Wel 40 man op een dag, en wie zich verzette werd met een zwaard doormidden gekliefd. Nog elke week komt een groepje overlevenden bijeen voor de Japanse ambassade in Seoul, in de hoop dat er ooit gerechtigheid komt. Dat doen ze al tientallen jaren. Deze dames van in de tachtig en negentig vormen een levend monument van onverzettelijkheid.

En dan waren er nog de kinderen waar mijn aandacht naar toe ging. Gelukkig waren er kinderen! Dat er maar veel van hen gehouden mag worden, zodat ze niet anderen de vrijheid ontnemen, maar dat ze de vrijheid juist doorgeven aan hen voor wie vrijheid slechts een stille droom is. In ons land zijn dat de meer dan 1000 mensen die slachtoffer zijn van mensenhandel, met name vrouwen en meisjes die in de prostitutie worden uitgebuit. Door geweld en intimidatie durven ze vaak geen mond open te doen. Daardoor is het erg moeilijk om daders voor de rechter te brengen, en als dat toch lukt volgt al te vaak vrijspraak of een lage straf. En laten we ook een andere categorie vrouwen en meisjes niet vergeten die ook sprakeloos zijn: zij die leven onder de dreiging van eerwraak. Wat dat met je doet laat de documentaire Code rood: Eerwraak II goed zien. In 2014 gaat de speciale en veilige opvang voor hen dicht en dan moeten ze naar de gewone opvang, die daar beslist niet op berekend is. Als dat door gaat, dan gaat dat levens kosten. Als mannen niet meer zouden investeren in criminele prostitutie en we meer geld en aandacht zouden besteden aan de bestrijding van deze uitwassen en de ondersteuning van de slachtoffers, dan zouden we de vrijheid daadwerkelijk door kunnen geven.