In de ban van het gif

‘Onkruid vergaat niet’, heet het, maar onkruidverdelgers weten er wel raad mee. Tot begin deze maand stonden tegen het hek dat de oude begraafplaats scheidt van de Bornsestraat een flink aantal wilde planten, vooral stinkende gouwe, die maandenlang gebloeid heeft met fraaie, gele bloemen. Ook elders op het gedeelte van het kerkhof dat in bezit is van de Vereniging Gemeenschappelijk Onderhoud, een strook aan de noord- en westkant, sneuvelde inheemse flora, o.a. een jonge vlier. Enkele weken geleden is daar gespoten met een verdelgingsmiddel met een traag werkende stof, zodat het even duurde voordat de gevolgen volledig aan het licht kwamen. De trage werking duidt op het gebruik van glysofaat, het werkzame middel in Round Up. Dat is tegenwoordig een veelgebruikt gif, niet alleen in de land- en tuinbouw, maar ook bij veel gemeenten en particulieren is het populair geworden om stoep en tuinpad van groen te ontdoen. Het middel heeft de naam veilig te zijn voor zowel mens als milieu, omdat het vrij snel zou worden afgebroken. Er duikt echter steeds meer informatie op waaruit afgeleid kan worden dat dit bepaald geen onschuldig middel is. In regio’s in Argentinië, waar het gebruik hoog is vanwege sojateelt, zit het aantal gevallen van kanker, geboorteafwijkingen, long- en huidziekten sterk in de lift. Vorig jaar brachten bezorgde Argentijnse onderzoekers naar buiten dat embryo’s van amfibieën die in contact waren gebracht met een zeer sterk verdunde oplossing van glysofaat een kleinere kop en een afwijkend zenuwstelsel ontwikkelden. ‘Het is duidelijk dat glyfosaat niet onschadelijk is en dat het niet afbreekt, maar zich opstapelt in cellen’, aldus een van de onderzoekers. ‘Men kan er vanuit gaan dat wat met amfibieën gebeurt ook met mensen kan gebeuren.’

Wie thuis het eigen milieu wil verpesten moet dat natuurlijk helemaal zelf weten, maar in dit geval gaat het om de openbare ruimte. Je moet er toch niet aan denken dat je daar onwetend een met vergif behandelde bloem of blad aanraakt, of juist voorbij loopt op de stoep tijdens een bespuiting. Waarom men vergif gebruikt om zich van een paar onwelgevallige plantjes te ontdoen is mij helemaal een raadsel  Het probleem is toch simpel op te lossen met een schoffel? Of is de VGO zo in de ban geraakt van het ‘onschuldige’ glysofaat dat zij niet anders meer weet? [NB zie naschrift] Het is immers niet de eerste keer dat het door of in opdracht van de vereniging gebruikt wordt, want vorig jaar werd het ook uit de kast gehaald om te voorkomen dat de tientallen gekapte rododendrons opnieuw zouden uitlopen. Je gaat je zo langzamerhand afvragen welke waarde de VGO toekent aan de natuur in deze bijzondere en soortenrijke stadsoase.

Naschrift: Tijdens de bijeenkomst van de klankbordgroep op 10 november bleek dat de VGO geen opdracht heeft gegeven om gif te spuiten op de wilde planten langs het hek aan de Bornsestraat. Dat was een initiatief van een werknemer van een onderhoudsbedrijf dat werkzaamheden op de begraafplaats uitvoerde. Deze persoon handelde geheel op eigen gelegenheid, aldus een woordvoerder van de VGO, en hij is inmiddels ter verantwoording geroepen.