Nieuw leven in de grachten van Huys Hengelo

  Waterhoentjes voederen hun laatste twee jongen in de grachten

  van Huys Hengelo. De hoge kant maakt het hen niet gemakkelijk.

Sinds de grachten van de in 1821 gesloopte havezate Huys Hengelo opnieuw zijn uitgegraven zijn er watervogels naar toe getrokken. Wilde eenden en waterhoentjes zijn het meest talrijk, en in het winterseizoen zijn er veel kokmeeuwen. Er komt ook regelmatig een reiger, en incidenteel zijn er aalscholvers en ijsvogels gesignaleerd. Vorig jaar was er ook een stelletje meerkoeten, maar die zijn verdwenen sinds de gemeente vorige herfst al het riet langs de oevers liet weghalen. Dit voorjaar heeft een stel wilde eenden jongen gekregen. Ook zijn er drie stelletjes waterhoentjes met jong grut. Waterhoentjes bouwen een nest tussen het riet, dat inmiddels weer is aangegroeid. De jongen overleven lang niet allemaal, en dat hoeft ook niet. De sterken redden het, zo zit de natuur nu eenmaal in elkaar. Waterhoentjes eten plantendelen, maar ook insecten en weekdieren. Ze zoeken voedsel zowel in het water als op het land. Vanaf de kant moeten de ouders capriolen uithalen om de jongen te voeren, want de oevers zijn er niet op gebouwd dat de jongen aan land kunnen. Dat is wel een gemis… 

Terrein voormalig politiebureau langdurig in het slop

  Op de tegenoverliggende wand was de laatste regel van het gedicht

  Celdroom van H.M. van Randwijk uitgehakt: 'gerechtigheid zal 

  wederkeren'

Het is al weer 7 jaar geleden dat op de wand van een cel in het voormalige Hengelose politiebureau aan de Marskant de naam van de Birmese oppositieleidster Aung San Suu Kye viel te lezen, naast die van 9 andere vrouwen die de dupe waren van vervolging en geweld. De wand maakte deel uit van de installatie Celdroom tijdens de kunstmanifestatie Gevangen in kunst, die aan de sloop van het gebouw voorafging. Daar moest ik aan denken toen deze dappere strijdster voor de democratie en de mensenrechten vorige week zaterdag in het stadhuis van Oslo een staande ovatie kreeg na het uitspreken van haar dankwoord voor de al in 1991 aan haar toegekende Nobelprijs voor de Vrede. Van de afgelopen 22 jaar zat ze er 15 gevangen, eind 2010 volgde haar vrijlating, en inmiddels is zij lid van het Birmese parlement. Wat kan er veel veranderen in zeven jaar tijd!

  Ook de Japanse wijnbes heeft vanzelf wortel geschoten op het braakliggende

  terrein waar tot 7 jaar geleden het oude politiebureau stond

Er kan ook heel weinig veranderen in zeven jaar. Na de sloop van het oude politiebureau in de zomer van 2005 is het omvangrijke terrein op een steenworp afstand van het stadhuis braak blijven liggen. De natuur neemt er langzamerhand bezit van, voor zover dat gaat met een bodem vol puin. Er zijn enkele tientallen soorten inheemse  planten te vinden, naast verwilderde tuinplanten als vlinderstruik en mahonie. Het terrein wisselde wel van eigenaar en is momenteel in bezit van de enige Hengelose woningcorporatie Welbions. Het zou mij niet verbazen als er nog eens zeven jaren voorbij gaan voordat er hier iets gaat gebeuren. De appartementenmarkt ligt op zijn gat en de stad staat vol met leegstaande kantoren.

Er is veel geklaagd over deze en andere Hengelose stadsprairies, waarvan er meer dan 30 zijn. Sommigen zouden het liefst asfalt willen storten om er een parkeerplaats van te maken. Anderen zien meer in beplanting. Een poging vanuit de politiek om projectontwikkelaars zo ver te krijgen hun langdurig braakliggende terreinen tijdelijk een groener aanzien te geven heeft nog bitter weinig opgeleverd. De gemeenteraadsfractie van Burgerbelangen heeft dit voorjaar van Welbions evenwel toestemming gekregen om hier aan de Marskant eenjarige zomerbloemen in te zaaien, wat half mei ook gebeurd is. Helaas liet de corporatie daarop het veld zodanig maaien, dat ook veel vlinderstruiken tegen de vlakte gingen. Dat schiet zo niet op. Het is nog afwachten wat de zaaiactie van Burgerbelangen op deze dorre en stenige grond op gaat leveren. Het zou wel eens een beter idee kunnen zijn om de natuur gewoon maar haar gang te laten gaan; dat werkt en het kost niets. Geduld is dan het enige dat nodig is. Aan een stoppelveld heeft niemand iets, en dat is bovendien geen reclame voor Hengelo.

Pas op voor RoundUp!

   RoundUp bespuitingen zijn weer begonnen: we raken liever vergiftigd 

   dan dat we een beetje onkruid accepteren

Het gifseizoen in de stad is weer begonnen en dat was op een mooie dag als gisteren te merken. Droog weer en weinig wind, dat schijnen ideale omstandigheden te zijn om met gif te werken. Net als veel andere gemeenten zet  Hengelo weer de aanval in op wildgroei op stoepen en straten. Ik heb de indruk dat het dit keer veel grondiger gebeurt dan vorig jaar. Slechts één keer over het trottoir rijden is niet genoeg, en de handspuit wordt beslist niet verwaarloosd. Fietsers en voetgangers gaan er vlak langs, zelfs een vrouw met een baby in de kinderwagen loopt gewoon door alsof ze met water sproeien.

De meeste mensen weten niet wat voor smerig spul RoundUp is. Nee, je gaat er niet zomaar aan dood, maar RoundUp wordt wel steeds meer in verband gebracht met kanker, verstoorde hormonen, aantasting van de embryonale ontwikkeling en de ziekte van Parkinson. Het beste is om zo ver mogelijk bij de gifspuit vandaan te blijven. Wees op je hoede; er is niemand die je komt waarschuwen. RoundUp heet namelijk veilig te zijn, zo beweert producent Monsanto tenminste. Hengelo gelooft het allemaal, want het middel is door de EU toegelaten. Dat was wel op basis van onderzoek van de fabrikant, dus een kwestie van de slager die het eigen vlees keurt. Hoewel er alle reden is dit gif kritisch te onderzoeken is vorig jaar de herbeoordeling van het middel door de EU uitgesteld tot 2015. RoundUp is het meest gebruikte herbicide ter wereld, dus de belangen zijn immens groot. Een succesje was dat vorige herfst de Tweede Kamer een motie aannam om RoundUp te verbieden voor niet-commercieel gebruik. Staatssecretaris Atsma van Infrastruktuur en Milieu zou de motie  uitvoeren. Hij zei er evenwel niet bij wanneer. We zijn de tijd van een zwangerschap verder, maar het kind is nog steeds niet gebaard…

Wil je weten waarom Hengelo blijft spuiten klik dan hier

Update: Op 2 juli publiceerde Bleker het nieuwe actieplan duurzame gewasbescherming, dat glyfosaat, de giftige stof in Roundup, pas in 2018 verbiedt. Omdat ook Atsma niet de indruk wekt veel werk te maken van zijn belofte aan de kamer om een verbod in te stellen voor het niet-commercieel gebruik van Roundup ziet het er naar uit dat gemeenten en particulieren nog bijna 6 jaar de leefomgeving van burgers kunnen blijven vervuilen met dit vergif. Greenpeace heeft waterleidingbedrijven en andere belanghebbenden opgeroepen om protest aan te tekenen via de inspraakprocedure, die nog loopt tot 13 augustus.

Update 2: Recent langdurig onderzoek onder ratten die zowel blootgesteld zijn aan het herbicide Roundup als aan  genetisch gemanipuleerd voedsel, dat resistent is gemaakt voor Roundup, laat zien dat na vier maanden tumors ontstaan, vooral bij de vrouwelijke ratten. Dat maakt het waarschijnlijk dat ook de gezondheid van mensen in gevaar is bij gebruik van dit vergif. Eerdere studies naar de gevolgen van het gebruik van Roundup duurden slechts drie maanden en zijn naar de nieuwste inzichten volstrekt waardeloos. Roundup dient zo snel mogelijk verboden te worden!

Parende lindepijlstaarten op tuinbezoek

   Parende lindepijlstaarten in een Hengelose stadstuin

 

Ook in een gewone stadstuin zijn soms opvallende nachtvlinders als de lindepijlstaart te zien. Het zijn tamelijk grote vlinders met een spanwijdte van 6-8 cm, die al actief worden als het nog niet echt schemert. Zoals de naam al zegt houden ze zich veel op in lindebomen, waar ze hun eieren afzetten, maar ook iep, els, berk en zoete kers zijn voor hen belangrijk. Het zijn vrij algemene vlinders, die te zien zijn van half april tot half juli.

Natuurlijk moet een tuin wel aantrekkelijk genoeg zijn om deze (en andere) vlinders te kunnen zien. Stenen en buxushaagjes zijn niet erg populair bij vlinders. Voor nachtvlinders is het belangrijk dat ze zich overdag kunnen verbergen in bosjes, hagen of in klimplanten, zoals bijvoorbeeld klimop. Vrouwelijke lindepijlstaarten zijn enigszins oranjeroze getint, terwijl de mannetjes groener zijn. Op de foto van twee parende lindepijlstaarten is duidelijk het verschil te zien. Het vrouwtje heeft een wat beschadigde rechtervleugel vanwege de aanval van een kat, die de laagvliegende vlinder uit de lucht plukte. Ik was er nog op tijd bij, anders was het niet eens tot een paring gekomen. 

Eeuwfeest VGO zet Oude Algemene begraafplaats weer in schijnwerpers

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de Vereniging Gemeenschappelijk Onderhoud werd opgericht om de verloedering van de begraafplaats aan de Bornsestraat te stoppen en haar voor de toekomst te behouden. In 1911 was een nieuwe begraafplaats aan de Oldenzaalsestraat aangelegd, en de verwachting was dat de oude binnen afzienbare tijd opgeheven en geruimd zou worden. Dankzij de inzet van de vereniging is dat anders gelopen en kunnen we nu nog steeds genieten van deze bijzondere en waardevolle plek. Daarvoor mogen we de VGO beslist dankbaar zijn.

   De Oude Algemene Begraafplaats is nog steeds een prachtige plek

De vereniging heeft enkele jaren geleden veel kritiek te verduren gehad op de door haar ontwikkelde renovatieplannen met betrekking tot het groen op de begraafplaats. Het ging o.a. over de vraag in hoeverre je de natuur ruimte gunt. Daar kun je verschillend over denken. Het is een kwestie die ook regelmatig elders in de stad, bv. in de Hasseler Es, aangesneden wordt. Na bijstelling van de plannen lijkt het resultaat uiteindelijk bevredigend. Dit voorjaar is hard gewerkt aan de afronding, waarbij nog eens zes nieuwe loofbomen werden aangeplant.

De Oude Algemene Begraafplaats is een van de oudste van ons land en haar wortels gaan waarschijnlijk terug tot in de 13^e eeuw. De begraafplaats is steeds verbonden geweest aan het aanpalende Huys Hengelo, dat in 1821 aan sloop ten offer viel, en waarvan de resten in 1995 zijn opgegraven. De laatste heer van het Huys, baron Adolf Mulert, ligt er begraven in een hoekje links van de ingang. Blijkbaar resteerde er geen geld meer voor een eigen grafzerk, want hij ligt er onder een tweedehandsje: de (aangepaste) grafsteen van zijn overgrootvader. Dat valt te lezen in het door de VGO ter gelegenheid van het eeuwfeest uitgebrachte boek Euwigheid, waarin 27 verhalen staan over even zo vele Hengeloërs die er begraven zijn. Dat is slechts een klein aantal van de 500 overledenen waarvan een naam bekend is, en die 500 is weer een klein deel van de vele duizenden die er sinds de late middeleeuwen begraven zijn. Bij de keuze heeft men zich laten leiden door mensen die op de een of andere manier de aandacht trokken, wat wel tot gevolg had dat de levens van slechts twee vrouwen worden uitgelicht. Dat heeft natuurlijk ook alles te maken met de beperkingen die vrouwen tot ver in de vorige eeuw kregen opgelegd. Dat pleit des te meer voor Frederika ter Horst, die 100 jaar geleden de aanzet gaf tot de oprichting van de VGO en die zich bijzonder heeft ingezet voor het behoud van dit kerkhof.

Sloop voormalige bibliotheek/stadskantoor van start gegaan

   Sloop voormalig stadskantoor Hengelo

Vroeger bouwde men voor eeuwen, maar tegenwoordig is dat beslist niet meer vanzelfsprekend. De oude bibliotheek annex voormalig stadskantoor, in 1985 in gebruik genomen, wordt momenteel al weer gesloopt om de realisatie van het bestemmingsplan Lange Wemen mogelijk te maken. Met een leeftijd van net iets meer dan een kwart eeuw kun je hier gerust spreken van wegwerparchitectuur. Niet dat het zo gebouwd is, want het is een degelijk gebouw, maar je zou kunnen zeggen dat het is ingehaald door de ontwikkelingen. De gemeente wil alle ambtenaren weer terug naar de binnenstad, maar dit gebouw is te klein om ze allemaal te huisvesten. Er komt een nieuw stadskantoor aan de Deldenerstraat, een besluit dat nogal wat barensweeën heeft gekend. Hengelo heeft een buitengewoon hoog percentage leegstand van kantoorruimte, leegstand die alleen maar groter wordt door de bouw van nog meer kantoorruimte. En bovendien zijn we niet meer zo rijk als in het verleden en moet er flink bezuinigd worden. Wat is dan verstandig? Over duurzaam bouwen heb ik het dan nog niet, en evenmin over de vraag wat de meerkosten zijn van een arbeidsplaats in een gebouw dat zo snel werd afgeschreven.

Realistatie van Lange Wemen zal ook gepaard gaan met de kap van tenminste 17 bomen, waaronder twee grote populieren. De Natuur- en Milieuraad heeft nog geprobeerd om de populieren te redden, maar dat is niet gelukt. Er was volgens de gemeente risico op takbreuk. Veel van de andere bomen, meest elzen, zijn niet in al te beste staat. Ook de bijzondere boom op de foto, een boom waar niets mis mee is, zal verdwijnen. Het is geen zeldzame soort en hij blinkt ook niet uit door ouderdom, maar bijzonder is hij vanwege de vele paren sportschoenen die erin hangen. Dat is al jaren zo, en ik verdenk de skaters die hier tot vorig jaar op een baan hun capriolen volbrachten ervan daar meer van te weten. Schoenen vallen onder kleding, en in een grijs verleden dachten mensen dat als ze in een bepaalde boom kleding hingen dat hun gebeden eerder verhoord zouden worden. De skaters hebben jarenlang geijverd voor een goede skatebaan, en onlangs heeft B&W besloten dat er in het parkje bij de Bataafse Kamp  een nieuwe skatebaan zal worden aangelegd. De omwonenden zijn er niet blij mee, dus is het nog niet helemaal zeker of de gebeden van de skaters verhoord zullen worden. Maar dat is een heel ander verhaal.

Na de bouw zullen in het plangebied enkele tientallen nieuwe bomen geplant worden, waaronder 6 langs de Deldenerstraat, waar het nu wel een heel erg stenige bedoening is. De vier oude lindebomen aan de Oldenzaalsestraat opzij van het voormalige stadskantoor staan in een boombeschermingszone en zullen gelukkig behouden blijven.